Hüseyin Boran


Belediye Meclislerinin Çalışma usul ve esasları

Belediye Meclislerinin Çalışma usul ve esasları


Çok değerli okuyucularım, bu hafta köşe yazımda belediye meclislerinin toplanma ve çalışma usul ve esaslarından bahsedeceğim.

Belediyeler yasayla verilen yetki görev ve sorumluluklarını, karar organlarının mevzuata uygun olarak aldıkları kararlar çerçevesin de  yapmak zorundadırlar.

5393 sayılı Belediye Kanununa göre, belediyelerin karar organları belediye meclisi, belediye encümeni ve belediye başkanı olarak belirlenmiştir.

Belediye Meclisi, belediyenin en önemli karar organıdır. Bu niteliği ile farklı siyasi partilerinin meclis üyelerinden oluşur. Bu nedenle de meclis toplantıları da zaman zaman siyasi tartışmalar, çekişmeler ve kavgalar olabilmektedir.  Meclis toplantıları halka açık olarak yapıldığı için her zaman renkli görüntüler görmek mümkündür. i

Belediye meclislerinin toplantı usul ve esasları ile meclis çalışmaları belli kurallara bağlanmıştır. Özellikle meclis çalışmalarının nasıl yürütüleceği, mecliste disiplinin, nizam ve intizamın nasıl sağlanacağı, meclis üyelerinin düşüncelerini ve görüşlerini ifade etme hakkını nasıl kullanılacağı belli  bir kurala bağlanmıştır. Belediye meclislerinin toplantı usul ve esasları ile meclis çalışmalarının yürütülmesine ilişkin esaslar, Belediye Meclisi Çalışma Yönetmeliği ile düzenlenmiştir.

Belediye Meclislerinin Toplanma Usul ve Esasları

Belediye meclislerinin toplantıları 4’e ayrılarak incelenmesi gerekir.  

  1. Belediye meclisinin ilk toplantısı,
  2. Belediye meclisinin olağan toplantıları,
  3. Belediye meclisinin olağanüstü toplantıları
  4. Belediye başkanlığının boşalması halinde yapılacak toplantılar.

 

  1. Belediye Meclisinin İlk Toplantısı

Belediye meclisinin ilk toplantısı, mahalli idareler seçiminden sonra yapılan toplantıdır. Belediye Meclisi, mahalli idareler seçim sonuçlarının kesin olarak açıklanmasını takip eden beşinci gününde kazanan belediye başkanının başkanlığında toplanır. Belediye başkanı tarafından meclisin en genç iki üyesi geçici kâtip üye olarak görevlendirilir. Belediye başkanlığınca  yoklama yapılarak salt çoğunluğun sağlandığı tespit edildikten sonra meclis, birinci ve ikinci başkan vekillerini, en az iki kâtip üyeyi seçer. Kâtip üyeler seçildikten sonra en genç iki üye yerlerini seçilmiş kâtip üyelere bırakırlar.

  1. Belediye Meclisinin Olağan Toplantıları

Belediye meclis toplantıları her ayın ilk haftası başlar ve ara verilmeden tamamlanır. Ancak ilk haftanın resmi tatile rastlaması halinde takip eden ilk çalışma günü toplantı günü olarak belirlenir. Resmi tatile rastlayan günlerde çalışmaya ara verilebilir.

Büyükşehir belediye meclisi her ayın ikinci haftası toplanır. Büyükşehir olan illerdeki ilçe belediye meclisi toplantıları büyükşehir belediye meclisi toplantısından önce bitirilecek şekilde düzenlenmesi gerekir.

  1. Belediye Meclisinin Olağanüstü Toplantıları

Belediye başkanı, acil durumlarda belediye meclisini bir yılda üç defadan fazla olmamak ve her toplantı bir birleşimi geçmemek üzere toplantıya çağırır. Olağanüstü toplantı çağrısı ve gündem en az üç gün önceden meclis üyelerine yazılı olarak duyurulur ve ayrıca mutat usullerle ilan edilir. Olağanüstü toplantılarda çağrıyı gerektiren konuların dışında hiçbir konu görüşülemez.

  1. Belediye Başkanlığının Boşalması Halinde Yapılacak Toplantılar

Belediye başkanlığının herhangi bir nedenle boşalması durumunda, vali tarafından belediye meclisinin on gün içinde toplanması sağlanır. Meclis, birinci başkan vekilinin, onun bulunmaması durumunda ikinci başkan vekilinin, onun da bulunmaması durumunda en yaşlı üyenin başkanlığında toplanarak;

  • Belediye başkanlığının boşalması veya seçim dönemini aşacak biçimde kamu hizmetinden yasaklanma cezasının verilmiş olması durumunda bir başkan,
  • Başkanın görevden uzaklaştırılması, tutuklanması veya seçim dönemini aşmayacak biçimde kamu hizmetinden yasaklama cezası alması durumunda bir başkan vekili, seçer.

 

Belediye Meclislerinin Çalışmalarının Yürütülmesi ve Başkanın Durumu

  1. Genel Olarak

Belediye meclisine, belediye başkanı başkanlık eder. Belediye başkanının bulunmadığı durumlarda  meclis birinci başkan vekili, onun da olmadığı durumda ikinci başkan vekili meclise başkanlık eder. Ancak, yıllık faaliyet raporunun görüşüldüğü oturuma, meclis başkan vekili başkanlık yapar.

  1. Görüşmeler ve Yönetim

Meclis toplantıları yoklama ile başlar. Yoklama, başkanlık divanı yerini aldıktan sonra başkan tarafından yaptırılır. Başkan, toplantı yeter sayısının olduğu anlaşıldığı takdirde birleşimi açar.

Başkan gündeme geçilmeden önce meclise sunulacak konular varsa bildirir, meclis başkanlığına hitaben verilmiş olan dilekçeleri kabul eder ve meclise sunar.

Doğal olarak, belediye meclis üyeleri her zaman gündemle ilgili söz alıp konuşabilirler. Bunun dışında, gündem dışı da konuşma istekleri olabilir. Üyelerin gündem dışı konuşma isteği varsa, bu durum yazılı olarak başkana bildirilir. Söz verip vermemek ve söz verildiğinde süresini ve zamanını belirlemek yetkisi başkana aittir.

Meclisteki konuşmalar başkana hitaben yapılır. Başkan her zaman söz hakkına sahiptir.

5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 30 uncu maddesine göre belediye meclisi;

  • Kendisine kanunla verilen görevleri süresi içinde yapmayı ihmal eder ve bu durum belediyeye ait işleri sekteye veya gecikmeye uğratırsa,
  • Belediyeye verilen görevlerle ilgisi olmayan siyasî konularda karar alırsa,

İçişleri Bakanlığının bildirimi üzerine Danıştayın kararı ile feshedilir.

İçişleri Bakanlığı gerekli gördüğü takdirde meclisin feshine dair bildirim ile birlikte, karar verilinceye kadar meclis toplantılarının ertelenmesini de ister. Danıştay, bu hususu en geç bir ay içinde karara bağlar.

Feshi gerektiren hususlardan biri, görüleceği üzere belediye meclisinin alacağı kararların niteliği ile ilgilidir. Buna göre, belediye meclisi belediyeye verilen görevlerle ilgisi olmayan siyasî konularda karar alırsa bu fesih sebebidir.

Belediye meclisinde düzenin sağlanması konusu meclis başkanının sorumluluğundadır. Belediye Meclisi Çalışma Yönetmeliğinin 12 nci maddesine göre; meclis başkanı, meclis çalışmalarında düzeni sağlamakla yükümlüdür.

Yine aynı hükme göre, söz alan meclis üyeleri için yasak olan hususlar belirlenmiştir: Buna göre; meclis görüşmeleri sırasında söz alan üyenin;

  • Konu dışına çıkması,
  • Kişiliğe dokunur söz söylemesi,
  • Diğer üyelerin hatibin sözünü kesmesi ve
  • Meclisin düzenini bozacak davranışta bulunması yasaktır.

Buna göre; gündem maddeleri üzerine söz alan üyelerin konu ile sınırlı kalarak konuşması zorunludur.

Dolayısıyla söz alan meclis üyelerinin gündem maddesi dışında konuşması, hele hele kanunen yasaklanan siyasi konularda fikir beyan etmesi kesinlikle mümkün değildir.

Belediye meclisinin düzeninin sağlanması sorumluluğu belediye meclisine başkanlık eden belediye başkanı veya onun bulunmaması halinde meclis başkan vekiline aittir.

  • BIST 100

    8845,48%0,43
  • DOLAR

    32,27% 0,31
  • EURO

    35,10% 0,69
  • GRAM ALTIN

    2274,37% 0,94
  • Ç. ALTIN

    3854,72% 0,51
  • Perşembe 21.3 ° / 5 ° Güneşli
  • Cuma 17.9 ° / 8 ° Bölgesel düzensiz yağmur yağışlı
  • Cumartesi 20.2 ° / 8.3 ° Güneşli

Ankara

28.03.2024

  • İMSAK 05:07
  • GÜNEŞ 06:32
  • ÖĞLE 12:59
  • İKİNDİ 16:29
  • AKŞAM 19:15
  • YATSI 20:35